|
Urodził się w federacji Austro-Węgierskiej, na terenie dzisiejszej Austrii, w miejscowości Braunau am Inn, w rodzinie austriackiego urzędnika celnego. W edukacji nie odnosił sukcesów i nie przystąpił do matury. Jego pierwszą pasją stała się wówczas sztuka, zwłaszcza malarstwo, temat jaki najczęściej preferował to pejzaż górski, lub miejski, techniką jaką najczęściej się posługiwał była akwarela. W latach 1907 i 1908 czynił bezskuteczne wysiłki, aby studiować malarstwo w Wiedniu, utrzymując się ze sprzedaży malowanych przez siebie pocztówek i akwarel. Pracował przejściowo jako pomocnik murarza. Po dwukrotnie niezdanym egzaminie na studia opuścił Wiedeń. Na podstawie datowanych jego prac można wyciągać wnioski, iż po tych niepowodzeniach nadal podejmował próby powrotu do malarstwa, zanim został kanclerzem. Zaprojektował np. symbole NSDAP, w tym flagę. Jako kanclerz Rzeszy zmodyfikował projekt Volkswagena Garbusa.
W czasie pobytu w Wiedniu znalazł się pod wpływem socjaldemokratycznej koncepcji partii masowej, nawiązując kontakty z antysemicką organizacją Pangermańskich Nacjonalistów, której przewodził Georg Ritter von Schönerer, oraz stworzoną przez Karla Luegera rasistowską Partią Chrześcijańsko-Społeczną. W 1913 wyjechał do Monachium, gdzie bezpośrednio po wybuchu I wojny światowej w 1914 walczył jako ochotnik w armii niemieckiej. W czasie wojny awansował na kaprala. Został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Żelaznym z rąk adiutanta regimentu Hugona Gutmana. O zawieszeniu broni dowiedział się w wojskowym szpitalu w Pasewalku, gdzie przebywał około pół roku po czasowym oślepieniu gazem. Kapitulację Niemiec uznał za zdradę.
Mimo braków w formalnym wykształceniu Hitler cenił wiedzę przydatną w sprawowaniu władzy. Dużo czytał, miał dużą prywatną bibliotekę. Często otrzymywał książki w prezencie od swoich współpracowników i podwładnych. Czytając książki robił notatki na ich marginesach. Po II wojnie światowej nie przykładano dużej wagi do określenia wpływu czytanych przez niego lektur na głoszoną i realizowaną politykę.
Kwestie religijne
Hitler dorastał w rodzinie katolickiej, ale już jako chłopiec odrzucał niektóre aspekty tej religii. Po opuszczeniu domu rodzinnego nigdy nie uczęszczał na msze, ani też nie przyjmował katolickich sakramentów[6]. Przez dalszą cześć życia odnosił się do religii z niechęcią, aż po wrogość[7]. Powtarzał, że "wiarę w Boga powinno się tracić tak jak pierwsze zęby"[8]. Christa Schroeder, sekretarka Hitlera, wspomniała w swych wydanych po latach pamiętnikach: "Hitler nie był przywiązany do Kościoła. Uważał religię chrześcijańską za przeżytek, obłudny wynalazek służący do uzależniania ludzi".[9] Nicolaus von Below, adiutant Hitlera, napisał o postawie religijnej Hitlera w swych wydanych po latach wspomnieniach: "Nigdy nie zauważyłem u niego żadnych oznak pobożności (...)".[10] Wspominał także, że Hitler wygłaszał publicznie "pogróżki pod adresem Kościołów".[11]. Inny autor twierdzi, że Hitler "bez opanowania dawał się ponosić nienawiści do Żydów, księży, socjaldemokratów, Habsburgów"[12]. Istnienie u Hitlera planu rozprawienia się z chrześcijaństwem potwierdza Werner Maser, który przytacza jego słowa na ten temat. Stwierdził on mianowicie, że jeśli chodzi o kościół katolicki, to pewnego dnia trzeba będzie "wytrzebić go siłą"[13][14]. Traktował go jako konkurenta, ale jednocześnie realną siłę, z którą tymczasowo należy się liczyć - stały za nim bowiem znaczące warstwy niemieckiego społeczeństwa[15]. Plany Hitlera dotyczące rozprawienia się z religią potwierdza również były dygnitarz hitlerowski, Hermann Rauschning, który wspominał pewną wypowiedź Hitlera na temat Kościoła i masonerii. Hitler miał powiedzieć: "Teraz my jesteśmy najsilniejsi i dlatego usuniemy jednych i drugich, zarówno Kościół jak i masonerię"[16].
Hitler prezentował poglądy bliskie agnostycyzmowi. Jednym z mistrzów życia duchowego był dla Hitlera Schopenhauer[17], który uważał, że chrześcijaństwo jako światopogląd nie jest tworem Objawienia, lecz zostało zmontowane z koncepcji starożytnych religii pogańskich, indyjskich, egipskich i wschodnich, zwłaszcza buddyzmu[18]. Jeden z biografów dyktatora, były dygnitarz hitlerowski, w swych wspomnieniach opisał stosunek Hitlera do Opatrzności: "Gdzie jednak jest Bóg, o którym wielokrotnie wspomina w swoich tyradach Hitler, nazywając go Opatrznością i Wszechmogącym? Bóg to człowiek piękny, człowiek boski, (...). Bóg to sam Hitler"[19]. Ponadto Hitler wierzył w idee Arthura de Gobineau, mówiące o międzyrasowej walce o przetrwanie. Gobineau opisał rasę aryjską, jako tę, którą Opatrzność wybrała do niesienia pochodni cywilizacji. W koncepcji Hitlera Żydzi byli wrogami wszelkiej cywilizacji.
Publicznie, kwestie religijne traktował w sposób instrumentalny, użyteczny dla swej polityki. Chwalił chrześcijańskie dziedzictwo, niemiecką kulturę chrześcijańską i wiarę w Jezusa Chrystusa[20]. Jednocześnie w swoich przemówieniach i publikacjach podkreślał, że chrześcijaństwo jest jego główną motywacją do antysemityzmu. Oznajmił też, że: "Jako chrześcijanin nie mam powinności do bycia oszukiwanym, ale mam powinność do bycia wojownikiem o prawdę i sprawiedliwość"[21][22]. Dualizm oficjalnych i nieoficjalnych postaw, oraz obsesje antyżydowskie i antyklerykalne potwierdzają relacje z ostatnich lat jego życia, kiedy to wspominał motyw tzw. judeochrześcijaństwa, wskazując na żydowskie wpływy w wierzeniach chrześcijańskich. W szczególności podkreślał to w wypowiedziach krytycznych względem Watykanu.
Co więcej, na potrzeby nazizmu został stworzony specjalnie spreparowany system wierzeń, oparty na terminologii chrześcijańskiej – tzw. "pozytywne chrześcijaństwo"[23]. Został on oczyszczony z wszelkich obiekcji, jakie Hitler wysuwał wobec chrześcijaństwa, a Jezus przedstawiany był w nim jako bojownik antyżydowski. W SS promowany był ideał Niemca wierzącego w Boga, ale oderwanego od konkretnego wyznania.
Spośród wyznań chrześcijańskich Hitler faworyzował protestantyzm, który jest najbardziej otwarty na reinterpretację. W odróżnieniu od innych prominentów nazistowskich nie skłaniał się ku wierzeniom ezoterycznym, neopogaństwu i okultyzmowi. Wyśmiał je w "Mein Kampf"[24]. Wyrażał uznanie dla islamskiej tradycji militarnej. W prywatnej rozmowie z osobą zaufaną miał wyrazić opinię:
Religia mahometańska pasowałaby do nas dużo bardziej niż chrześcijaństwo. Dlaczego musiało to być chrześcijaństwo z jego potulnością i słabością..."
Polityka rasowa
Hitler dążył do usunięcia również Cyganów, jako tzw. podludzi (niem. Untermenschen), a także izolacji i wyniszczenia niemieckich homoseksualistów. Wszczął programy masowych mordów na osobach chorych psychicznie. Około 51 milionów Słowian zamieszkujących Europę Środkowo-Wschodnią planowano usunąć poprzez eksterminacje czy przesiedlenia na wschód, głównie na Syberię (zgodnie z tak zwanym Generalnym Planem Wschodnim (niem. Generalplan Ost). Zakładano też germanizację elementów określanych przez pseudonaukowe wytyczne niemieckiej teorii rasowej jako "wartościowe rasowo".
Plan ten składał się z dwóch części, tzw. Mały Plan (niem. Kleine Planung), który przewidywał wymordowanie całej polskiej elity i inteligencji – został w większości zrealizowany na terytorium Polski. Natomiast druga część, tzw. Duży Plan (niem. Grosse Planung), został zapoczątkowany wielką akcją przesiedleńczą na Zamojszczyźnie, jednak wskutek sprzeciwu polskiego ruchu oporu, podczas powstania zamojskiego, nie został zrealizowany do końca – tym samym główne plany przesiedleńcze przesunięto na okres powojenny. Istniały różne wersje Generalnego Planu Wschodniego, np. jedna z nich przewidywała realizację projektu autorstwa nazistowskiego architekta Huberta Grossa, który opracował plany zburzenia 95% powierzchni zabudowanej Warszawy i wybudowanie w tym miejscu tzw. "Nowego niemieckiego miasta Warszawa" (niem. Die neue deutsche Stadt Warschau) oraz włączenie do niego Planu Pabsta – w miejscu Zamku Królewskiego w Warszawie zamierzano wybudować nazistowską Halę Ludową (niem. Volkshalle). Plany niemieckie odnośnie Warszawy (m.in. grabież dzieł sztuki i zniszczenie Zamku Królewskiego) Hitler zaaprobował osobiście 4 października 1939 w Berlinie[30].
Kolejnym elementem planu była zinstytucjonalizowana akcja rabunku dzieci (w jej ramach także akcja specjalna Heu-Aktion, podczas której pochwycono dzieci i młodzież także z terytorium dzisiejszej Białorusi i Ukrainy), praktycznie realizowana na wschodnich terytoriach okupowanych wobec różnych narodów, największe straty poniosła Polska. Trudne szacunki liczebne wywózek polskich dzieci, opracowane na podstawie ocalałych archiwów niemieckich i zeznań funkcjonariuszy jednego z głównych wykonawców akcji rabunku dzieci, towarzystwa Lebensborn mówią o dziesiątkach tysięcy[31][32], zwłaszcza małych dzieci i niemowląt. Historycy zajmujący się tym tematem, oceniają liczbę dzieci poddanych przymusowym przesiedleniom i germanizacji w ramach programu rabunku dzieci na ok. 200 000[33][34][32]. Do innych zbrodni nazistowskich które aprobował Hitler, należy zaliczyć także akcję mordowania ludzi z różnych względów uznanych przez niemiecką eugenikę za "bezwartościowych", przeprowadzaną pod kryptonimem Akcja T4.
Okres końcowy
W wyniku działań wojennych przez pewien czas znaczna część Europy znalazła się pod panowaniem niemieckim. W 1941 zdecydował się na uderzenie na ZSRR – niemiecka armia przystąpiła do realizacji planu Barbarossa. Po przegranej bitwie pod Moskwą (grudzień 1941) przejął osobiste dowództwo nad kampanią wschodnią i w efekcie kierowania się względami ideologicznymi bardziej niż militarnymi doprowadził do klęski armii niemieckiej w wojnie z ZSRR.
W latach 1943-1944 skoncentrowane uderzenia alianckie odebrały III Rzeszy inicjatywę na wszystkich frontach. Po rozpoczętym przez aliantów 6 czerwca 1944 lądowaniu w Normandii, Hitler nie mógł się zdecydować na konkretny wariant obrony, nie odpowiadał mu zarówno plan Erwina Rommla jak i Gerda von Rundstedta. W konsekwencji armia niemiecka utraciła szansę na skuteczną obronę Normandii, a 17 czerwca 1944 Hitler oskarżył generałów i Wehrmacht o tchórzostwo.
Do końca wojny liczył na skonstruowanie przez naukowców niemieckich, a następnie wprowadzenie do masowej produkcji "cudownej broni" (niem. Wunderwaffe), która pozwoliłaby mu zmienić losy wojny – wiązał duże nadzieje z pociskami rakietowymi V1 i V2, jednak jego oczekiwania w tej mierze nie sprawdziły się, gdyż "Wunderwaffe" pojawiły się zbyt późno i w zbyt małej liczbie. W obliczu zbliżającej się klęski Niemiec 20 lipca 1944 grupa spiskowców z Clausem von Stauffenbergiem na czele dokonała w Wilczym Szańcu nieudanego zamachu na życie Hitlera.
W 1945, wobec nieuchronnej klęski III Rzeszy, pozbawił przywilejów i stanowisk przywódców nazistowskich, których uważał za zaufanych (Himmlera i Göringa) – za próbę porozumienia się z aliantami. 29 kwietnia 1945 w swoim testamencie politycznym Hitler pozbawił Himmlera członkostwa w NSDAP. Göring został uznany przez Hitlera za zdrajcę, gdy 23 kwietnia 1945 zadeklarował gotowość zastąpienia Hitlera i podjęcia negocjacji z aliantami – z polecenia Hitlera został pozbawiony wszystkich stopni wojskowych, wyrzucony z partii nazistowskiej, a następnie aresztowany przez SS w dniu 25 kwietnia 1945. Hitler wydał również 27 kwietnia 1945 rozkaz zamordowania Göringa, jego żony i córki – jednak oficer SS Bernhard Frank, który polecenie otrzymał, wykorzystując wojenne zamieszanie odmówił jego wykonania.
30 kwietnia 1945, podczas oblężenia Berlina, Hitler wraz z poślubioną dzień wcześniej Ewą Braun popełnił samobójstwo. Powszechnie przyjmuje się, że uczynił to strzelając z pistoletu w usta lub rozgryzając fiolkę z cyjankiem (niektórzy, głównie sowieccy historycy utrzymują, iż w rzeczywistości został zastrzelony przez swoich adiutantów lub straż przyboczną), w podziemnym schronie pod gmachem Starej Kancelarii Rzeszy w Berlinie (wcześniej zarządzając w celu zbadania skuteczności trucizny, otrucie swojego psa – Blondi). Miał wtedy 56 lat.
9 czerwca 2006 w miejscu gdzie był schron Führera odsłonięto tablicę informująca zarówno o budowli, jak i o fakcie popełnienia w tym miejscu samobójstwa przez Hitlera.
Zwłoki dyktatora i jego małżonki zostały spalone przez esesmanów ze straży przybocznej. Informacje o okolicznościach śmierci i fakt bezspornej identyfikacji odnalezionych w Berlinie przez Rosjan zwłok obojga został na wiele lat utajniony, gdyż prawda nie odpowiadała wersji głoszonej przez oficjalną propagandę.
W latach 1946-1949 NKWD prowadziło przesłuchania Otto Günschego – zastępcy osobistego adiutanta Hitlera oraz Heinza Lingego – ordynansa Hitlera i innych świadków ostatnich chwil w bunkrze pod Kancelarią Rzeszy. Ich zeznania, wyjaśniające okoliczności samobójstwa i spalenia zwłok, zostały utajnione i zamknięte w osobistym archiwum Stalina. Po raz pierwszy dostęp do materiałów śledztwa umożliwił Komisji Ideologicznej Komitetu Centralnego KPZR Chruszczow w 1959, ale dopiero po otwarciu archiwum partyjnego w 1991 stały się dostępne dla historyków.
Było to powodem powstania hipotez mówiących, że w rzeczywistości Hitler uciekł z oblężonego Berlina i wyjechał do Argentyny. Przeciwko ich prawdziwości świadczył między innymi fatalny stan psychiczny i fizyczny Hitlera (m.in. w styczniu 1945 stwierdzono u niego chorobę Parkinsona).
Spalone szczątki byłego przywódcy III Rzeszy zostały pogrzebane we wschodnich Niemczech przez agentów KGB, a w 1970 ostatecznie spalone. W 1993 w byłych archiwach radzieckich znaleziono dwa fragmenty czaszki, mające należeć do Hitlera[35].
To nie całą " jego " okropna informacja z życia.
|
